Apel do Ministry RPiPS oraz Posłów
10 września 2025
Zapoznaj się z Apelem 38 stowarzyszeń zrzeszających psychoterapeutów o poparcie poprawki Przewodniczącej Marty Golbik dotyczącej art. 23 ust. 2 pkt 5 i ust. 4 projektu ustawy o zawodzie psychologa, tj. wykreślenia zapisu o psychoterapii jako elementu świadczenia psychologicznego oraz zmianę brzmienia ust. 4.
Apel skierowany jest do Ministry Pracy i Polityki Społeczej p. Agnieszki Dziemianowicz-Bąk, do Posłanek i Posłów na Sejm RP m.in. Szymona Hołowni, Anny Marii Żukowskiej i Włodzimierza Czarzastego, Komisji Zdrowia i Komisji Polityki Społecznej oraz członków Podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów m.in. Katarzyny Ueberhan – Przewodnicząca Komisji, Anny Dąbrowskiej-Banaszek, Włodzisława Gizińskiego, Urszuli Koszutskiej, Radosława Lubczyka, Joanny Muchy, Józefy Szczurek-Żelazko oraz Marceliny Zawiszy. Apel został dostarczony pocztą mailową do wszystkich wymienionych wyżej osób oraz komisji i podkomisji.
Jeśli popierasz apel i ta sprawa jest dla Ciebie ważna, możesz wysłać swój własny email. Ułatwiliśmy ten proces. Jak to zrobić i ile czasu to zajmuje, przeczytasz na końcu wpisu.
Treść apelu
„Szanowna Pani Ministro, Szanowni Państwo,
W świetle regulacji WHO, zagranicznych oraz krajowych aktów prawnych, dokumentacji medycznych i klasyfikacji, psychoterapia i świadczenia psychologiczne to odrębne usługi pod względem celów, metod, wymagań kompetencyjnych i systemu nadzoru. Zawody psychoterapeuty i psychologa regulowane są odrębnie (m.in. Polska, Austria, Niemcy, Francja, Słowenia) a ich niezależność nie budzi wątpliwości. Dlatego tak ważne są prace legislacyjne nad dwoma projektami ustaw o samorządach zawodowych odrębnych dla obu grup.
Z ogromnym niepokojem przyjmujemy do wiadomości fakt, że część środowiska psychologicznego podejmuje działania mające na celu zachowanie obecnego stanu rzeczy, w którym osoby poszukujące pomocy nie mają możliwości weryfikacji kompetencji danego specjalisty: psychologa czy psychoterapeuty. Są to działania, które stwarzają zagrożenie dla bezpieczeństwa pacjentów, jak również mogłyby w nieuprawniony sposób ograniczać i deprecjonować zawód psychoterapeuty. Przykładem takiego działania budującego konflikt i spowalniającego proces legislacyjny jest próba włączenia psychoterapii do projektu ustawy o zawodzie psychologa. Wydaje się oczywiste, że nie można utożsamiać zawodu psychologa z innymi zawodami odwołującymi się do oddziaływań psychologicznych. Każdy wymaga przejścia innej ścieżki rozwoju zawodowego, z czym mamy do czynienia między innymi w wypadku różnych zawodów pomocowych, w tym zawodu psychoterapeuty. Art. 23 projektu ustawy o zawodzie psychologa rozmywa różnicę między kompetencjami psychologów i psychoterapeutów, czyniąc z psychoterapii aspekt pracy psychologa, jedno ze “świadczeń psychologicznych”. Pomysł ten naruszałby słusznie obowiązującą w ramach NFZ, rozdzielność gwarantowanych świadczeń zdrowotnych wykonywanych przez psychologów od tych, które wykonują psychoterapeuci. Psycholog nie będący psychoterapeutą nie może zarejestrować w dokumentacji medycznej wykonania przez siebie sesji psychoterapii. Należy mieć świadomość, że utrzymanie obecnej konstrukcji art. 23 zdezorganizuje działania podmiotów leczniczych. Pogłębi także chaos kompetencyjny w sektorze prywatnym, bowiem osoba szukająca psychoterapii nie będzie mieć możliwości weryfikacji przez sprawdzenie we właściwym rejestrze, czy ma do czynienia z psychoterapeutą, czy psychologiem nie przygotowanym do stosowania psychoterapii. Zabieganie o wprowadzenie wspólnego rejestru psychologów i psychoterapeutów posiadających wykształcenie psychologiczne, oceniamy jako działanie celowe, którego efekty pozwolą niektórym osobom z wykształceniem psychologicznym omijać wymogi stawiane przed psychoterapeutami, tak jak dzieje się to obecnie. Spośród osób, które ukończyły studia psychologiczne oraz wykonują zawód psychologa zaledwie około 10% posiada dzisiaj odpowiednie wykształcenie i doświadczenie zawodowe oraz prawo do stosowania psychoterapii. Psycholodzy pracują w wielu innych kontekstach zawodowych. Autorzy projektu doskonale o tym wiedzą, gdyż w kontekście uzyskiwania uprawnień odnoszą się do konieczności uzyskania uprawnień zgodnie z „odrębnymi przepisami”, czyli konieczności odbycia pełnego szkolenia oraz uzyskania certyfikatu psychoterapeuty, wydawanego przez stowarzyszenia psychoterapeutów.
W świetle proponowanych zapisów projektu ustawy o zawodzie psychologa samorząd zawodowy psychologów nie nadaje uprawnień psychoterapeutom, ale ze względu na charakter proponowanych zapisów, mógłby je odbierać. Niejasny byłby na przykład status osoby, która ma uprawnienia psychoterapeuty i dwa kierunki wykształcenia bazowego, np. psychologa i pedagoga. Osoba ta jednocześnie byłaby psychoterapeutą zgodnie z art. 5 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, określającej wymogi dla osób stosujących psychoterapię i psychologiem wykonującym psychoterapię jako świadczenie psychologiczne (z art. 23 ust. 2 pkt. 5 projektu)? Jakie będą konsekwencje dotyczące obowiązkowej przynależności do samorządu psychologów? Co w sytuacji odebrania takiej osobie prawa do wykonywania zawodu psychologa? Nie będzie wtedy mogła wykonywać psychoterapii w ramach samorządu psychologów, choć nadal będzie mogła ją stosować jako psychoterapeuta z wykształceniem magisterskim np. pedagogicznym. Nie znajdujemy uzasadnienia dla pozostawienia w projekcie ustawy o zawodzie psychologa regulacji prowadzącej do tego rodzaju niebezpiecznego chaosu.
Rzetelne przepisy określające zasady wykonywania psychoterapii są możliwe do wprowadzenia jedynie w odrębnej ustawie. Tylko osobne rejestry: psychologów i psychoterapeutów, pod pieczą właściwych samorządów, odzwierciedlą faktycznie posiadane kompetencje oraz uprawnienia i pozwolą je właściwie weryfikować przez obywateli poszukujących pomocy, a także instytucje zajmujące się świadczeniami zdrowotnymi. Rozwiązanie to znalazło szerokie poparcie podczas sejmowych konsultacji społecznych, podczas których 72% spośród 7575 ankietowanych jasno opowiedziało się za potrzebą odrębnej regulacji zawodu psychoterapeuty.
Reprezentujemy psychoterapeutów zrzeszonych w 38 Stowarzyszeniach zrzeszających psychoterapeutów. Psychoterapeuci z wykształceniem psychologicznym stanowią ok. 75% gremium, które przygotowało i sygnowało w imieniu swoich instytucji ten apel. Nie możemy zaakceptować brzemiennej w skutkach sytuacji, w której zamiast poszukiwania porozumienia i usuwania potencjalnych napięć, pojawiają się propozycje nielogicznych rozwiązań, lekceważących fakt trwania procesu legislacyjnego definiującego zawód psychoterapeuty, odrębny i niezależny od zawodu psychologa.
Ceniąc wartość wykształcenia psychologicznego i doświadczenia, które w toku pracy psycholodzy uzyskują w różnych obszarach, także w obszarze pracy klinicznej, pragniemy wyraźnie podkreślić, że psycholog niewykształcony zawodowo w dziedzinie psychoterapii nie może posiadać wystarczających podstaw merytorycznych do orzekania w sądzie dyscyplinarnym o prawie do wykonywania zawodu przez psychoterapeutę. Warto mieć świadomość, że programy studiów psychologicznych nie przygotowują do wykonywania zawodu psychoterapeuty, gdyż nie zawierają pogłębionej wiedzy z zakresu psychoterapii. Do tego potrzebne jest odrębne szkolenie potwierdzone stosownym certyfikatem, obejmujące całe lata praktyki terapeutycznej, prowadzonej pod superwizją. Pozostawienie psychoterapii jako świadczenia psychologicznego w zakresie działań psychologa może wprost spowodować zaistnienie kuriozalnych sytuacji, w których doświadczony superwizor psychoterapii mógłby być oceniany przez osobę bez praktyki terapeutycznej. Wadliwe merytorycznie orzeczenia staną się podstawą do formułowania roszczeń o odszkodowanie wobec samorządu psychologów. Obserwujemy już sytuacje, które dają podstawy do obaw. Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, złożony z psychologów nie-psychoterapeutów, bezpodstawnie utrudnia przedłużenie ważności certyfikatu superwizorki psychoterapii. Dopiero zdecydowana interwencja prawna zapobiegła istotnym szkodom, jakie mogły dosięgnąć pacjentów i superwizantów tej psychoterapeutki. Jest to jedno z wielu niepokojących zdarzeń.
Jesteśmy zgodni co do tego, że należy jak najszybciej zabezpieczyć ochronę praw pacjentów korzystających z psychoterapii. Około 25 % psychoterapeutów to osoby z innym wykształceniem niż psychologiczne. Wprowadzenie prowizorycznych regulacji w ustawie o zawodzie psychologa pozostawi ich pacjentów bez ochrony i wprowadzi niezgodną z konstytucyjną zasadą sprawiedliwości nierówność – wszystkie osoby korzystające z psychoterapii, mają prawo do takiej samej ochrony swoich praw, niezależnie od ukończonego przez swojego psychoterapeutę kierunku studiów czy zawodu wykonywanego równolegle (np. zawodu lekarza, pielęgniarza lub nauczyciela).
Jako psychoterapeuci z wykształceniem psychologicznym, oczekujemy powołania 2 odrębnych samorządów i w przypadku wykonywania obu zawodów uznajemy zasadność ich pieczy a co za tym idzie, podwójnej przynależności. Podobny wymóg dotyczy wielu innych zawodów zaufania publicznego. Ci z nas, którzy prowadzą psychoterapię i nie wykonują świadczeń psychologicznych, nie zgadzają się na przymusowe włączanie do samorządu psychologów. Nie stosuje się przecież takiego przymusu wobec psychoterapeutów z wykształceniem lekarskim, farmaceutycznym, czy prawniczym, chyba, że wykonują równolegle zgodny z bazowym wykształceniem zawód. Wiemy, że część psychoterapeutów z wykształceniem psychologicznym jest zainteresowana utrzymaniem uprawnień zawodowych psychologa, mimo wykonywania jedynie zawodu psychoterapeuty. Uważamy, że poprawka zgłoszona przez Przewodniczącą Martę Golbik, odpowiada na tą potrzebę i wprowadza spójność projektu z systemem prawa, w tym systemem ochrony zdrowia. Pozwala na zaliczenie odbywanego szkolenia psychoterapeutycznego na poczet wymogów kształcenia ustawicznego w zawodzie psychologa, jednocześnie wyłącza z projektu wadliwy merytorycznie i systemowo zapis umieszczający psychoterapię w pakiecie świadczeń psychologicznych. Wskazuje również, zgodnie z faktami, że pieczę nad wykonywaniem psychoterapii pełnią psychoterapeuci – obecnie poprzez certyfikujące stowarzyszenia a w przyszłości samorząd psychoterapeutów. Jako środowisko zawodowe wnosimy o poparcie złożonej poprawki, zaś toku dalszych obrad nad ustawą o zawodzie psychoterapeuty deklarujemy gotowość pracy nad przepisami regulującymi relację pomiędzy oboma samorządami zawodowymi – psychologów i psychoterapeutów.
Zaprezentowane w poniższej tabeli zestawienie zostało sformułowane na podstawie Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 19 czerwca 2019 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień. Przytaczamy je tutaj w celu zobrazowania oczywistego i jednoznacznego podziału między świadczeniami wykonywanymi przez psychologów – z uprawnieniami w tym zawodzie i psychoterapeutów – z odrębnie określonymi kompetencjami zawodowymi.
Kluczowym uzasadnieniem wszystkich proponowanych rozwiązań musi być bezpieczeństwo pacjentów, jak również merytoryczne podstawy regulacji, spójność systemu prawa oraz stabilność wykonywania pracy psychoterapeutów. Obserwując zaangażowanie Posłanek i Posłów oraz ogólną zgodę co do potrzeby uchwalenia obu ustaw i komplementarnej ochrony praw obywateli w zakresie zdrowia psychicznego, wierzymy, że obie ustawy zostaną uchwalone równolegle lub najpóźniej w okresie vacatio legis jednej z nich. Nie ma więc potrzeby dokonywania tymczasowych, rodzących chaos i konflikt zapisów.
Psychoterapeutki i Psychoterapeuci:
Sekcji Naukowej Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego
Sekcji Naukowej Terapii Rodzin Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego
Sekcji Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychologicznego
Sekcji Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychologii Klinicznej
Sekcji Psychotraumatologii Polskiego Towarzystwa Psychologii Klinicznej
Polskiego Towarzystwa Psychoterapii Psychodynamicznej
Wielkopolskiego Towarzystwa Terapii Systemowej
Association for Contextual Behavioral Science ACBS Polska
Federacji Towarzystw Psychoanalitycznych
Polskiego Towarzystwa Psychoterapii Gestalt
Fundacji Pomorskiego Centrum Psychotraumatologii
Instytutu Analizy Grupowej Rasztów
Instytutu Psychoanalizy i Psychoterapii
Instytutu Studiów Psychoanalitycznych im. Hanny Segal
Katowickiego Instytutu Psychoterapii
Krakowskiego Koła Psychoanalizy Nowej Szkoły Lacanowskiej
Naukowego Towarzystwa Psychoterapii Psychodynamicznej
Polskiej Federacji Psychoterapii
Polskiej Federacji Psychotraumatologii
Polskiego Instytutu Psychodramy
Polskiego Stowarzyszenia Analizy Bioenergetycznej
Polskiego Stowarzyszenia Integracji Psychoterapii
Polskiego Stowarzyszenia Na Rzecz Psychoterapii Gestalt
Polskiego Stowarzyszenia Psychoterapii Integracyjnej
Polskiego Stowarzyszenia Psychoterapii Tańcem i Ruchem
Polskiego Stowarzyszenia Rozwoju Psychoterapii
Polskiego Stowarzyszenia Terapii Poznawczej i Schematu Polskiego Towarzystwa Analizy Transakcyjnej
Polskiego Towarzystwa Psychoterapii Psychoanalitycznej
Polskiego Towarzystwa Psychologii Analitycznej
Polskiego Towarzystwa Psychologii Procesu
Polskiego Towarzystwa Psychoanalizy Jungowskiej
Polskiego Towarzystwa Psychoanalitycznego
Polskiego Towarzystwa Psychoterapii Integratywnej i Systemowej
Polskiego Towarzystwa Psychoterapii Integratywnej
Polskiego Towarzystwa Terapii EMDR
Stowarzyszenia Analityków Jungowskich
Stowarzyszenia Edukacji Człowieka Dorosłego – Instytutu Integralnej Psychoterapii Gestalt
Jak wysłać maila?
Zajmie Ci to 10 do 15 minut. Skopiuj najistotniejsze elementy powyższego tekstu (np. do nowej wiadomości mailowej lub do dokumenty tekstowego). Klikając na imię i nazwisko na górze wpisu, przeniesiesz się automatycznie do swojej skrzynki mailowej, do nowej wiadomości, której adresatem już będzie wybrana przez Ciebie osoba. Wymyśl tytuł swojej wiadomości (np. w sprawie art. 23 projektu ustawy o zawodzie psychologa). Wklej swój tekst i wyślij wiadomość.
To szczególna prośba do już praktykujących psychoterapeutów. Dobrym pomysłem będzie napisanie na końcu maila krótkich słów o swojej działalności zawodowej.