Ustawa dla psychoterapeutów

tekst na podstawie treści na stronie Grupy Roboczej oraz emailu w sprawie konsultacji społecznych projektu ustawy, z dnia 27/02/2025

Zawód psychoterapeuty jest pod wieloma względami szczególny: wymyka się resortowym podziałom pomiędzy sektor ochrony zdrowia, edukacji czy opieki społecznej. Psychoterapia pozostaje zróżnicowana jeśli chodzi o metody pracy, a w samym środowisku istnieje mnogość nurtów i podejść. Gro organizacji reprezentujących dużą część środowiska psychoterapeutów uznało, że najlepszym rozwiązaniem jest opracowanie ustawy, która umożliwi uczynienie z psychoterapeuty zawodu zaufania publicznego.

Do 13 marca trwają konsultacje społeczne projektu ustawy o zawodzie psychoterapeuty, który został opracowany przez parlamentarną Grupę Roboczą. Z artykułu dowiesz się m.in. o założeniach projektu, zagrożeniach ze strony antagonistów, a na dole strony znajdziesz dokładną instrukcję w jaki sposób wziąć udział w konsultacjach społecznych.

Kim jest Grupa Robocza?

Celem Grupy roboczej jest opracowanie założeń ustawowego uregulowania zawodu psychoterapeuty. Udało się zebrać szeroką reprezentację całego środowiska i wielu nurtów psychoterapeutycznych.

W trakcie IX kadencji sejmu 2019-2023 utworzono Zespół Parlamentarny ds. ustawy o zawodzie psychoterapeuty, którego przewodniczącą jest pani Marta Golbik. Wraz z utworzeniem Zespołu powstała Grupa robocza ds. ustawy o zawodzie psychoterapeuty, zrzeszająca reprezentantów wszystkich 5 grup podejść psychoterapeutycznych: Sekcja Naukowa Psychoterapii oraz Sekcja Naukowa Terapii Rodzin PTPsychiatrycznego, Sekcja Psychoterapii PTPsychologicznego, towarzystwa psychodynamiczne i psychoanalityczne, poznawczo i/lub behawioralne, integracyjne, systemowe i humanistyczno-doświadczeniowe. Pierwsze spotkanie grupy roboczej odbyło się 17 listopada 2022 roku. Początkowo Grupa składała się z 27 stowarzyszeń. Stopniowo dołączały kolejne, aż do 47 podmiotów.

Początkowym zadaniem było ustalenie jaki rodzaj regulacji najlepiej będzie chronił psychoterapeutów. Wszystkie stowarzyszenia, poza Polskim Towarzystwem Terapii Poznawczo-Behawioralnej, opowiedziały się za przygotowaniem projektu z jednoizbowym samorządem zawodowym i statusem zawodu zaufania publicznego. Przygotowane zostały ekspertyzy prawne, które określały wymogi i możliwości zastosowania takiego rozwiązania w naszej grupie zawodowej. Pomimo przekonywujących argumentów prawników i zabezpieczenia postulatów towarzystwa poznawczo-behawioralnego, PTTPB zdecydowało o opuszczeniu grupy i przygotowaniu własnej propozycji projektu (koncepcje były zbyt różne, aby wypracować wersję wspólną).

Kluczowy moment jest TU i TERAZ

Znajdujemy się w historycznym momencie. Ze wszystkich proponowanych w środowisku psychoterapeutycznym rozwiązań, jeden projekt uzyskał poparcie większości parlamentarnej – wszystkich klubów koalicyjnych i to on będzie procedowany w Sejmie i Senacie oraz ma realne szanse na wejście w życie. Jest to projekt ustawy o zawodzie psychoterapeuty oraz samorządzie zawodowym wniesiony dnia 11.02.2025 r. nr RPW/5317/2025.

Mamy szansę na ustawowe zabezpieczenie naszych praw oraz ochronę pacjentów/ klientów, niezależnie od wykształcenia bazowego czy reprezentowanego podejścia.  Drugiej szansy nie będzie. 

Poprzez gremialny udział w konsultacjach społecznych, możemy uzyskać podmiotowość, niezależność i samorządność jako Psychoterapeutki i Psychoterapeuci, a następnie korzystając z prawa do głosowania, wybierać przedstawicieli do organów samorządu, w których każda z grup podejść ma równą liczbę mandatów i będzie mogła reprezentować interesy swoich podejść i zawodu jako takiego.

WAŻNE!
Równolegle do naszych działań, przy okazji prac nad ustawą o zawodzie psychologa, prowadzone są prace nad regulacją zawodu psychoterapeuty wbrew stanowisku Grupy roboczej i faktowi wniesienia naszej ustawy! Gdyby tylko nasza regulacja była w toku czyli w komisji sejmowej, sytuacja byłaby spokojniejsza. Niestety środowiska Zarządu Głównego PTPsychologicznego, Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Psychologów oraz PTTPB od dawna przygotowują w Ministerstiwe Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz w Ministerstwie Zdrowia swoją wersję.

Powyżej znajdują się wykresy kołowe struktury środowiska psychoterapeutów (dwa pierwsze, kolorowe koła). Kolejne dwa, to rozkład procentowy poparcia dla projektu Grupy Roboczej. Projekt Grupy Roboczej wsparli także psychoterapeuci uzależnień (liczą ok. 5000 osób), z prośbą o włączenie do projektowanej regulacji. Wraz z terapeutami uzależnień poparcie dla projektu Grupy Roboczej sięga poziomu 73%, do 27% dla oponentów, czyli zdecydowanej mniejszości środowiska psychoterapeutycznego w Polsce.

Projekt ustawy

Zapoznaj się z dokumentami. Bardziej ogólny zarys znajdziesz w Materiale dla posłów (19 str.). Główne założenia projektu Grupy Roboczej znajdziesz w Memorandum (30 str.). Całość treści znajdziesz w projekcie Ustawy (153 str.).

Ustawa zagwarantuje:

• Pewność sytuacji prawnej zawodu psychoterapeuty.
• Odrębność zawodową i niezależność od innych zawodów.
• Autonomię wszystkich podejść psychoterapeutycznych w zakresie szkolenia i egzaminowania.
• Reprezentację wszystkich 5 grup podejść w samorządzie – każda grupa ma równą liczbę mandatów zagwarantowaną ustawą.
• Status zawodu zaufania publicznego – to najwyższa dostępna prawnie ochrona.
• Rzecznika Praw Psychoterapeuty, który będzie mógł interweniować np. w sytuacjach mobbingu.
• Nadzór samorządu nad szkołami psychoterapeutycznymi i procesem egzaminowania.
• Ochronę prawną w relacji ze stowarzyszeniami, szkołami psychoterapii, w relacjach zależność między psychoterapeutami oraz np. przed ingerencją służb: policji czy prokuratury na okoliczność zachowania tajemnicy zawodowej.
• Pewność, że jeśli rozpoczynasz szkolenie, to skończysz je na umówionych zasadach, bo prawo nie działa wstecz i po spełnieniu wymagań uzyskasz prawo do wykonywania zawodu.
• Jeżeli rozpocząłeś/aś szkolenie przed wejściem w życie ustawy, pewność, że skończysz je na umówionych zasadach. Każdy kto jest w trakcie zgodnego z prawem szkolenia będzie miał prawo do egzaminu i uzyskania prawa do wykonywania zawodu.
• Ochronę prawną tytułu zawodowego.
• Merytoryczne opiniowanie w Sądzie Koleżeńskim – orzekają tylko osoby z doświadczeniem zawodowym z uprawnieniami psychoterapeuty, a chronią Cię procedury np. domniemanie niewinności, prawo do odwołania itd.
• Renomę zawodu – uszanowanie wieloletniego szkolenia i kompetencji uzyskanych w toku superwizowanej aktywności zawodowej.

Propozycja oponentów

• Prymat CBT nad innymi grupami podejść a nawet wykluczenie niektórych podejść z systemu ochrony zdrowia.
• Brak samodzielności psychoterapeutów i podporządkowanie nas innym zawodom medycznym.
• Komisje dyscyplinarne, składające się z osób, z których 3 na 5 nie musi być psychoterapeutami. Taka komisja może zabrać prawo do wykonywania zawodu, nie mając doświadczenia i uprawnień psychoterapeuty.

Co de facto oznacza:

• Odmowę prawa do odrębnego zawodu i samostanowienia.
• Dążenie do uzyskania powyższych efektów innymi ścieżkami, bez ustawy o odrębnym zawodzie psychoterapeuty.

Uchroń siebie i swoich pacjentów przed taką przyszłością, skorzystaj z prawa do konsultacji społecznych i wyraź poparcie dla ustawy o zawodzie psychoterapeuty, która daje ochronę przed taką ingerencją, równe prawa dla wszystkich 5 grup podejść i reprezentację zawodową.

Kto może głosować

• Zarząd główny stowarzyszenia
• Oddziały stowarzyszenia
• Szkoły psychoterapii
• Poradnie i oddziały
• Wszelkie zainteresowane instytucje, oraz
• Każda osoba fizyczna, która chce zabrać głos w tej sprawie.

Jak głosować

Weź udział w konsultacjach do 13 marca!

Przejrzyj instrukcję, która w prosty sposób opisuje krok po kroku w jaki sposób i gdzie zagłosować. To króki dokument, zawierający także pytania, które zobaczysz następnie w ankiecie konsultacji społecznych.

A teraz przejdź na stronę konsultacji i weź w nich udział! Klikając w przycisk „IDĘ GŁOSOWAĆ” zostaniesz przeniesiona/ny na stronę Sejmu RP, już we właściwe miejsce (w zakładkę „Prace sejmu” i podzakładkę „Konsultacje społeczne”). Pod datą 11 lutego 2025 znajdziesz projekt ustawy o zawodzie psychoterapeuty oraz samorządzie zawodowym o numerze RPW/5317/2025

Proces głosowania zajmie Ci 3-4 minuty!